1. Sự đồng tâm của Vòng bi (Bạc đạn) là gì?
Sự đồng tâm (thẳng hàng) của Vòng bi (Bạc đạn) nói chung là khi các bề mặt của vòng trong và vòng ngoài (ca trong và ca ngoài) của vòng bi song song với nhau. Ngoài ra, đối với Vòng bi (Bạc đạn) chặn thì bề mặt chặn cần vuông góc với tâm quay của trục.
2. Ảnh hưởng của sự mất đồng tâm (không thẳng hàng) đến Vòng bi (Bạc đạn) là gì?
Tất cả Vòng bi (Bạc đạn) đều có khe hở trong cho phép giãn nở nhiệt và một lượng nhỏ lệch tâm khi làm việc. Khi khe hở không đủ, nhiệt độ vòng bi sẽ tăng, các bộ phận kim loại cọ xát vào nhau, giảm tuổi thọ vòng bi.
Khi Vòng bi (Bạc đạn) mất đồng tâm (không thẳng hàng) sẽ gây ra hiện tượng rung và ồn, độ cọ xát lớn, nhiệt tăng cao.
Hình 2: tuổi thọ của vòng bi tỉ lệ nghịch với mức độ lệch tâm
3. Cách kiểm tra độ lệch tâm của Vòng bi (Bạc đạn)
Gá đồng hồ so đo lượng lệch tâm tĩnh và động của vòng ngoài với trục. Kiểm tra tương tự với vòng trong, với đồng hồ so gắn trên thân máy và đầu đo gắn trên vòng trong, trong khi quay trục.
Độ lệch cho phép là 1.0 mil/inch(1.0 milliradian). Tức là đường kính 4 inches thì cho phép lệch 4,0 mil/inche. Chú ý 1mil = 0.025mm.
Hình 3: Gắn đồng hồ so trên trục để đo độ lệch run-out của vòng ngoài
Hình 4: Gắn đồng hồ so trên thân để đo độ tiếp xúc vuông góc của vòng trong với trục
Một cách đơn giản để đánh giá vòng bi bị lệch tâm là quay trục từ từ để cảm nhận và dùng ống nghe để nghe. Đây là cách làm hay mỗi khi tiến hành sửa chữa máy. Cách này phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm của thợ bảo dưỡng.
Thường thì các nhà sản xuất kiểm soát độ lệch tâm của vòng bi – bạc đạn bằng cách kiểm soát 1 hoặc tất cả các thông số sau:
- Độ lắp chặt
- Dung sai lắp ghép
- Dụng cụ và lực ép khi lắp ráp
- Độ vuông góc của vai trục
- Độ chính xác gia công của lỗ thân máy như đảm bảo độ đồng tâm giữa 2 lỗ.
