1. Tuổi thọ của Vòng bi (Bạc đạn) là gì
Về phương diện kỹ thuật, tuổi thọ của Vòng bi (Bạc đạn) được xác định bằng số vòng quay, thay đổi tùy theo: tải trọng, nhiệt độ và môi trường làm việc. Tuổi thọ của cùng một Vòng bi (Bạc đạn) trong những ứng dụng khác nhau sẽ không giống nhau.
Về mặt lý thuyết, ở điều kiện lý tưởng khi tải trọng ở ngưỡng cho phép, tuổi thọ vòng bi sẽ không bị giới hạn bởi độ bền của kim loại, có thể vượt quá tuổi thọ của máy móc. Tuy nhiên trong điều kiện vận hành thực tế, tuổi thọ của Vòng bi (Bạc đạn) lại bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố.
2. Cách nhận biết Vòng bi (Bạc đạn) sắp hỏng
Vòng bi sắp hỏng thường có các dấu hiệu sau:
- Nhiệt độ cụm ổ đỡ vòng bi tăng cao bất thường
- Độ ồn, tiếng rít bất thường
- Độ rung động tăng cao bất thường
Bằng việc theo dõi định kỳ các thông số, dấu hiệu mô tả trên, người sử dụng có thể đánh giá và dự đoán tình trạng hoạt động của Vòng bi (Bạc đạn).
3. Làm thế nào để kéo dài tuổi thọ Vòng bi (Bạc đạn)?
Để kéo dài thời gian sử dụng Vòng bi (Bạc đạn), cần lưu ý thực hiện những việc sau:
a. Lắp đặt, tháo dỡ Vòng bi (Bạc đạn) đúng quy cách
Khi tháo, lắp Vòng bi (Bạc đạn), cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn sử dụng và quy cách kỹ thuật do nhà sản xuất đưa ra, tránh thao tác sai và làm nhiễm bẩn Vòng bi (Bạc đạn), ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ của nó.
Đối với thao tác lắp đặt, do các chi tiết của Vòng bi (Bạc đạn) có độ chính xác lớn, nên đòi hỏi phải hết sức cẩn thận khi xử lý và phải sử dụng dụng cụ thích hợp. Thống kê cho thấy 16% nguyên nhân gây hư hỏng sớm Vòng bi (Bạc đạn) là do lắp đặt sai, thường là sử dụng lực tác động lớn, không có sẵn các dụng cụ tháo lắp chuyên dụng và làm sai phương pháp.
Thao tác xử lý và lắp đặt vòng bi
Việc tháo dỡ Vòng bi (Bạc đạn) nhằm 2 mục đích: Trong trường hợp thay mới, phải hết sức cẩn thận tránh làm hư trục ảnh hưởng lớn tới tuổi thọ của vòng bi mới. Nếu tháo Vòng bi (Bạc đạn) cho việc bảo dưỡng hoặc thay thế các bộ phận khác của máy, dụng cụ và phương pháp tháo phải thích hợp phụ thuộc chủng loại, kích cỡ và kiểu lắp ghép vì Vòng bi (Bạc đạn) sẽ được sử dụng lại.
b. Bảo quản Vòng bi (Bạc đạn) tốt
Khi còn nguyên bao bì đóng gói và được bảo quản trong môi trường sạch, ít bụi bẩn, độ ẩm thấp, không có va chạm, chấn động, Vòng bi (Bạc đạn) có thể để được trong nhiều năm.
Lưu ý là không nên cất giữ Vòng bi (Bạc đạn) trực tiếp trên sàn.
Đối với Vòng bi (Bạc đạn) lớn, nên đặt nằm và được đỡ các phía của vòng trong và ngoài. Nếu đặt ở vị trí đứng, trọng lượng của các vòng và các viên bi có thể gây ra méo cục bộ do các vòng này có thành mỏng.
Độ sạch của Vòng bi (Bạc đạn) là hết sức quan trọng, do đó chúng cần được bảo quản sạch sẽ. Khi bị nhiễm bẫn và có sự ăn mòn sẽ dẫn đến làm ngắn tuổi thọ của bất cứ Vòng bi (Bạc đạn) nào.
c. Bôi trơn Vòng bi (Bạc đạn) đúng cách
Để Vòng bi (Bạc đạn) có thể chịu tải trọng nặng ở tốc độ cao, chúng phải được bôi trơn đầy đủ để tránh gây ra sự tiếp xúc trực tiếp của bề mặt kim loại với nhau (tạo ra ma sát) giữa các viên bi, rãnh bi và vòng cách. Chất bôi trơn cũng làm hạn chế sự mài mòn và bảo vệ bề mặt vòng bi chống lại sự ăn mòn.
Việc lựa chọn thực tế chất bôi trơn phụ thuộc trước hết vào điều kiện vận hành, như khoảng nhiệt độ làm việc, tốc độ và các ảnh hưởng khác. Có thể lựa chọn mỡ, dầu hoặc chất bôi trơn rắn (đặc biệt phù hợp với nhiệt độ cực cao).
Qua thời gian, chất bôi trơn phân bố trong Vòng bi (Bạc đạn) dần mất đi tính chất bôi trơn của nó, sau một thời gian làm việc cơ khí, bị thoái hoá và hình thành các tạp chất. Chính vì vậy, nếu bôi trơn bằng mỡ cần bổ sung thêm hoặc thay mới, đối với bôi trơn bằng dầu thì phải được lọc và thay mới định kỳ giúp tăng tuổi thọ Vòng bi (Bạc đạn) tới mức cao nhất.
d. Đảm bảo trục luôn đồng tâm
Mất đồng tâm trục chiếm 50% nguyên nhân phá hỏng máy. Khi máy bị hư hỏng sẽ làm tăng thời gian ngừng máy, không tạo ra sản phẩm và tăng các chi phí. Việc cân chỉnh sai sẽ làm tăng tải tác lên chi tiết máy, làm tăng mài mòn và lực kéo và đặt thêm ứng suất lên gối đỡ.
Mất đồng tâm trục xảy ra khi đường tâm quay của hai trục máy không cùng nằm trên một đường thẳng. Thường có hai dạng mất đồng tâm (lệch theo phương song song và lệch góc), và hầu hết các trường hợp, mất đồng tâm gây ra cùng lúc bởi hai dạng này.
Mất đồng tâm trục ảnh hưởng lớn đến sự hoạt động của Vòng bi (Bạc đạn). Mất đồng tâm trục tạo ra ma sát, ma sát này tạo ra lực tác động lên Vòng bi (Bạc đạn) của cả thiết bị dẫn động và bị dẫn.
e. Theo dõi tình trạng thiết bị
Để kéo dài tuổi thọ Vòng bi (Bạc đạn), điều cần thiết là phải theo dõi tình trạng máy và Vòng bi (Bạc đạn) trong khi máy vận hành để có thể phát hiện sớm hư hỏng và xử lý trước khi nó phát triển. Điều này sẽ không chỉ làm giảm khả năng hư hỏng lớn mà còn cho phép lên kế hoạch vật tư nhân lực và kế hoạch sửa chữa hạng mục liên quan trong suốt thời gian ngừng máy.
Các thông số theo dõi tình trạng máy quan trọng cần quan tâm gồm: tiếng ồn, nhiệt độ, tốc độ, rung động, độ đồng tâm trục, tình trạng dầu bôi trơn và tình trạng Vòng bi (Bạc đạn).
